มีนาคม 16, 2008
contemporary ที่ถวิลหา
ความเป็นไทยคืออะไร ?
เชื่อว่าทุกคนต้องเคยเกิดคำถามทำนองนี้ขึ่นในหัว โดยเฉพาะพวกที่มีหัวคิดกบฎทั้งหลาย ซึ่งถึงแม้ว่าคำถามนั้น จะส่อไปถึงลักษณะของการไม่”รัก”ชาติก็ตามที แต่เราก็ปฏิเสธไม่ได้ ว่าในเนื้อคำถามนั้น ก็มีอะไรหลายๆอย่างแฝงอยู่ ซึ่งจะว่ามันผิดก็ไม่ถูกนัก เพราะการตั้งคำถามนั้น ช่วยให้หัวสมองเราพัฒนาไปมากกว่าการหาคำตอบหลายเท่านัก อย่างที่เค้าว่า
จงตัดสินคนที่คำถามของเค้า ไม่ใช่คำตอบ
พูดถึงความเป็นไทยแล้ว ทุกคนก็คงมีคำตอบที่แตกต่างกันออกไป
บางคนอาจมองย้อนไปถึงการสู้รบกับพม่าสมัยโบราณกาล
บางคนอาจนึกไปถึงภาพผู้หญิงไทยห่มสไบ
บางคนอาจนึกไปถึงช้างที่หายไปอันโด่งดัง
ขณะที่บางคนมองไปที่จานส้มตำแล้วก็บอกว่า นี่แหละความเป็นไทย
ผมจะไม่ตัดสินหรอกว่าความเป็นไทยที่แม้จริงคืออะไร หนึ่งคือเพราะยังไม่สามารถหาคำตอบที่แท้จริงได้ อีกส่วนคือ บางที มันอาจไม่ได้ต้องการคำตอบที่แน่นอน หรือบางที คำตอบอาจจะอยู่ในโฆษณา 2 ตัวที่ผมหยิบเอามาให้ดูก็เป็นได้
การที่ผมหยิบโฆษณา 2 ตัวนี้มาให้ดูนั้น ไม่ได้มีเจตนาให้ผู้อ่านนำไปตีความว่า โฆษณานี้มันเป็น ไทย หรือไม่ เพียงแต่อยากหยิบมาให้ดูกันเพราะว่า มีอะไรหลายๆอย่างที่มันน่าสนใจ แรกๆดูไปอาจจะเห็นแค่ว่า มันก็คือโฆษณาแนว ตลกๆ ธรรมดาทั่วๆไป แต่ถ้าลองมองให้ดีๆแล้ว มันมีอะไรมากกว่านั้น
ที่ผ่านๆมานั้น เราหลายๆคนเคยคิดกันว่า ความเป็นไทย กับ ความเป็นสากลนั้น ไม่สามารถอยู่ร่วมกันได้ จะด้วยเหตุผลอะไรก็ตามแต่ ซึ่งเอาเข้าจริงๆแล้ว เพราะความคิด ความเชื่ออย่างนี้รึเปล่า ที่ทำให้วัฒนธรรมไทย ที่นับวันยิ่งจางลงเรื่อยๆในความคิดของคนไทยรุ่นใหม่ๆ “ของสูง อย่าเอาไปเล่น” เชื่อว่าหลายคนก็คงเคยได้ยินคำพูดทำนองนี้มาบ้าง ซึ่งตรงนี้ผมอยากให้ลองเอาไปคิดกันดูเล่นๆ ไม่ได้ซีเรียสอะไร
มาพูดถึงโฆษณาตัวนี้บ้าง ตั้งแต่เห็นครั้งแรก ก็รู้สึกสะดุดใจในอะไรหลายๆอย่าง แต่ที่เด่นที่สุดคงจะเป็น ความคิดสร้างสรรค์ ที่หยิบเอาอะไรหลายๆอย่างในสมัยนี้ มาผสมกับความเป็นไทย ได้กลมกลืนดีแท้ ไม่ว่าจะเป็น กระเป๋าหลุย ใบตอง, คอมพิวเตอร์ ชมพู่ หรือจะเป็น ปั๊มฝาง สิ่งต่อมาที่รู้สึกสะดุดก็คือ มุขตลกทางคำพูด คำพูดพวกนี้นั้น คนสมัยก่อนก็คงไม่ได้รู้สึกอะไรเมื่อพูด หรือ ได้ยิน แต่ทำไมเราคนสมัยนี้ได้ยินแค่นี้กลับหัวเราะ โอเคแม้ว่าตัวหนังโฆษณาเค้าอาจจะจงใจให้เรารู้สึกตลกขบขันก็ตามที นี่ก็เป็นอีกเรื่องที่น่าคิด
ในช่วงหลังมานี้ บ้านเรามีโฆษณาดีๆออกมามากมาย จนได้รับการยอมรับในระดับโลกแล้ว แต่โฆษณา ที่หยิบเอาความ“ร่วมสมัย”แบบนี้มาใช้ ไม่ค่อยมีให้เห็นนัก แล้วที่หยิบมาใช้แล้ว สะดุด ขนาดตัวนี้ จากที่ดูๆมา ไม่ค่อยจะมีมานานแล้ว ที่แปลกกว่านั้นคือ โฆษณาตัวนี้ ได้ทั้ง “ขายของ” และ ทั้ง “ขายไอเดีย” ไปพร้อมๆกัน ซึ่งก็มีไม่มากอีกเช่นกัน อย่างที่เห็นกันทั่วๆไป ก็มีแค่ โฆษณาที่กะขายของลูกเดียว กับ โฆษณาที่ขายในเรื่องของไอเดีย แต่คนไม่จดจำในสินค้า หรือ บริการ เรียกได้ว่าเป็นความ พอดีๆ ที่ลงตัวก็ว่าได้ ก็ต้องรอลุ้นเอาดูว่า จะกวาดไปกี่กล่อง สำหรับโฆษณา พอดีๆ ตัวนี้
mind expression 